Liburuaren lehen zatia, Idazlez idazle, nahiko korapilatsua gertatu da, eta urrats garrantzitsuak eman arren, arazo guztiak ez dira argitu, batez ere pertsona eta bertso edo olerkiak zein norena den erabakitzeko orduan, bertso edo olerkiak egilearen izenik gabe, izenordez, edo izenaren hasierako letra hutsez, edota gaizki aipatu edo agertuak direlako, etab.

a. Bertso eta olerkiak identifikatzea:

• "Izengabekoak". "Izengabeko" hauen arazoa honetan datza: haietariko batzuk edo asko ez direla izengabekoak, zenbait kasutan egile oso ezagunenak baizik, baina argitalpenetan bakoitzaren egilea zein den adierazi gabe datozela. Batzuetan argi ezagutu ahal izan dugu egilea; beste batzuetan, kako artean jarri dugu ustezko egilea, edota behintzat harekin zerikusia izan dezakeena. Baina gehienetan "izengabekotzat" utzi ditugu. Eta bilaketa eta, agian, identifikazio-lana errazteko, letra bakoitzaren hasieran alfabetoaren arabera jarri ditugu, ondoren egileak aipatuz, hauek ere alfabetoaren arabera.
• Zatiak. Batzuetan aldizkariek olerki edo bertsoak osorik agertu beharrean, haien zatiak agertzen dizkigute, hori haiek identifikatzeko eragozpen handia izanik, bai egileak "izengabekoak" direnean eta bai ezagunak direnean. Egile ezagunena denean, olerki bera ongi aipatua egon daiteke, eta gero aurki genezake olerki beraren zati bat olerki desberdina balitz bezala, bestearen zati bat besterik ez denean... (Horrelako arazoak konpontzea autore jakinak aztertzen ari diren ikertzaileei dagokie batez ere, halakoetan ezinbestekoa baita ez bakarrik halako autorearen izenburua aurrean izatea, baita testua oso-osorik izatea ere).
  Zatiak direnean edo izenbururik gabeko olerkiak direnean, "[Has.] jartzen da, olerkiaren lehenengo lerroa dela adierazteko...
• Aipamen ez-zehatzak. Gerta daiteke, esaterako, olerki bera edo bertso bera behin baino gehiagotan aipaturik agertzea; hau da, lan berbera lan desberdinak izango balira bezala; olerki bera izan arren, aldizkari batzuek eta besteek ez baitute titulu berdin-berdinez ematen. Hemen adibide ugari jar daiteke, esaterako, Jose Maria Iparragirre...edota B. Etxepare eta abarrekin horrelakoak gertatzen dira. Beste batzuetan, olerki nahiz herri-kanta bera era desberdinez agertzen da, desberdinak izango balira bezala, bat eta bera izanik. Hau, gerta daiteke olerkia agertzen den euskalkiak hartara eraginda..., edota Hegoaldean eta Iparraldean idazteko tradizio desberdinak daudelako...
  Kontrakoa ere inoiz gertatzen da: olerki desberdinak direnak izenburu berarekin agertzen zaizkigu; ez autore diferenteen artean soilik, honek ez luke arazorik eman behar, baina baita autore berarengan ere; esaterako, Sabin Muniategirengan...

b. Egileak identifikatzea

      Olerki bat deituraz edo abizenaz sinaturik datorrenean, egilea benetan nor den jakitea erraza izan behar lukeela dirudi, baina hala ere deitura bereko idazleak izan ohi dira eta, batzuetan, garai berekoak; orduan, izenik ez badator edo argi ez badator, zail izaten da egilea identifikatzea; esaterako, horixe gerta daiteke ondorengo deitura hauek agertzen direnean: Artola, Enbeita, Etxeita, Etxeberri (Etcheberri, Etcheberry, etab.), Etxeberria, Etxegarai (Etchegarai, Etchegaray, etab.), Iriarte, Mitxelena, Zabaleta, etab.
Beste batzuetan, lanak izen hutsez sinaturik datoz, esaterako, Manex (Manech), Mikel, Pello, Piarres, etab., eta horrek, zenbaitetan, zailtasunak dakartza identifikatzeko. Hala ere, olerki bakoitzaren azterketa sakona eginez gero (ez da hau gure egitekoa) ziur samar jakin daiteke nor den egilea...

      Horrelakoetan, zalantzak eraginda, ez dut agertzen nor den egilea, eta zerrenda bibliografikoetan ez da ezer ziurtatzen. Baina sarritan, nahiko argi dagoela uste izanik, esan egiten dut nor den egilea, bere ordenan kokatuz. Hutsen bat eginez gero edo ziurtatu nahi izanez gero, irakurleak Aldizkariz aldizkariko sailean aurkitu ahal izango du halako aldizkarian zein izen edo deitura edota izenordez agertzen den...

c. Izen-deituren hasierakoak identifikatzea

      Beste arazoetariko bat bertso edo olerkiak sinatzerakoan erabiltzen diren izen-deituren hasierakoak identifikatzean datza. Irakurleak hainbeste aurkituko ditu horrelakoak. Idazlez idazleko atalean letra bakoitzeko zerrenda bibliografikoen amaieran doaz.

      Batzuetan, egiaztatu ahal izan dugunez, ez dira olerkien egileenak, argitaratzen dituztenenak baizik; esaterako, E. batzuetan ez da egilea; behin edo behin A. Arzak da eta beste batzuetan beste egileren bat. Hasierakoaz datozen olerki batzuen egileak jakin ahal izan dugu nortzuk diren (esaterako, F.A. ta B. = Felipe Arrese ta Beitia; F.L. = Franzisko Lopez Alen; E.M.A. batzuetan Eusebio Maria Azkue da; E. N. = Etxaniz, Nemesio; B.A. = Baigurako Artzaina; H.P. = Heguitoa, Piarres; I., J.-P. = Iratchet, Jean-Pierre, etab., etab.); beste batzuetan, identifikatzera joz gero, huts egiteko arrisku handia zegoela oharturik, hasierakoaz utzi ditugu, zeuden-zeudenean...

d. Izenordeen identifikazioa

      Baina identifikatzean arazorik handiena ekarri diguna izenordeena izan da. Eta bakoitza zein autoreri dagokion argitzeko ahaleginak egin arren, asko dago oraindik argitzeko, bereziki autore hain ezagunak ez direnenean...

      Berez ere izenordeak identifikatzea zail bada, oraindik zailago bihurtzen da izenorde bera batek baino gehiagok darabiltenean; horixe gerta daiteke, esaterako, izenorde hauek datozenean: Uxola, Zaldubi (Zalduby), Donosti, Lexo, Xalbador (I, II), etab. Beste batzuetan, aldizkariak zehatzak ez direlako, izen edo izenorde desberdinak gurutzatu eta nahastatu egin ohi dira; esaterako, Bordatxuri (Bordaxuri).

      Argitaraturik daude identifikatutako izenordeen zerrenda batzuk (ikus J. SAN MARTIN, Euskal idazleen izenordeak, escritores euskéricos katalogoaren arabera, Egan, 1989, 45-57; J. URKIZA, Euskal idazleen izenordeak, Karmel 1992-1, 27-41), eta guk geuk ere euskal idazleen izenordeen zerrenda osoagoa daukagu prestaturik; hala ere, hemen bertso eta olerkien egileei dagozkien izenordeak axola zaizkigu soilik. Hain zuzen ere, hauen zerrenda jartzen dugu ondorengo lerroetan, horien azpian nor dagoen adieraziz...