Lesbos-eko Sapho
euskaratzailea:
Maider Etxaide
Egizu lo, maitea
urrezko lore bat
bezalakoa
den Cleis
izeneko alabatxo
bat daukat
Ez nuke,
maitasuna erantsi zaion,
Croesus-en erresuma osoa
bere truke hartuko.
Croesus: Lidia-ko erregea. Ondasun handien sinboloa.
Zure osasunari topa egiten diogu
Zorionezko senargai!
Zuk eskatu ezkontza
igaro da
eta zure emaztea
eskatu zenuen neskatila da,
begiratzeko xarmangarria
den emaztegaia,
begiak eztia bezain
lehun, eta aurpegia
Maitasunaren edertasunak
argitua.
Afrodita soberatu
bide da
zuri ohore egiteko.
Eta haien oinak mugitzen dira
Erritmikoki, noizbait
maitasun-aldare baten
inguruan dantzatu ziren
neskatila kretarren oinak
bezain amultsuki, belar
loretsu eta lehunean
zirkulo bat eginez.
Ezkontzera doan emaztegaiaren kanta
Lehen Birjintasun O
ahotsa nire birjintasun!
Nora joango ote
zara galduko zaitudanean?
Bigarren Bertatik
ahotsa inoiz itzuliko ez
naizen leku batetan
aurkitzen naiz
emaztegai maitea!
ez naiz inoiz
zuregana itzuliko
Inoiz ez!
Himen batengaitik keixa
Lehen Zuhaitz baten puntako
ahotsa adar baten muturrean
heltzen ari den irasagar bat
bezalakoa
behin batean uztalariek
ikusi ez zutena edo baldin
eta ikusi, ezin harrapatu izan zutena
Mendietan orban purpura bat
besterik utzi ez duen
artzainek zanpatutako
jazinto bat bezalakoa
Ez zaidazu galda zer jantzi
Ez daukat zure emateko,
Cleis, nik eramaten nuen
bezalako Sardis-ko buru-xingola
brodaturik
eta nire amak
esaten zuen beti
zinta purpura bat ilean
lotuta eramatea estilo handikotzat
zeukatela bere denboretan
baina gu goibeldurik ginen:
ilea
txortxargia baino horiagoa duen
neskatila batek ez luke buruan
jantzirik behar, lore freskoak baizik
Sardis: Lidia erresumako hiriburua
Lidia: Asia Minor-eko erresuma nagusiena, zein, Sapho-ren denboran,
Alyattes-ek eta honen seme Croesus-ek gobernatzen baitzuten.
Nire lira hartu eta esan nuen:
zatoz orain, nire zerutiar
dortoka-maskor: bihur zaitez
tresna hiztun
Arratsalde hartan
Ezkontzera bahitutako neskatilek
lore-buruak eho zituzten
eta koilare bihurtu
Zera eskatzen dizut, jauna
Lagun baten antza
nire aurrez aurre para
zaitezela: erakuts iezadazu
zure begien mesedea
Oroiteraz behar al dizut, Cleis,
dolu-hotsak
gaitzetsiak direla
poeta baten etxean?
eta egokiak
ez direla gurean?
Zergatik egiten dut negar?
Triste ote nago oraindik
nire himen
galduarengaitik?
Behin loreak biltzen
ikusi nuen
neska koskor maitagarri bati
oroiterazten didazu
Zer eman diezaiokezu,
Sapho, Afroditak bezala
guztia duen norbaiti?
galdegin nion nire buruari
Ez du merezi
Ama maitea, ezin
dut ehotzea
amaitu
Afrodita
irain dezakezu
hain lehuna izanik
mutil harenganako
maitasunez
ia hil baitnau
Eriotzari:
Ez zaitezela orain etor
maiz eskatu izan dizut,
Hermes, mamuak etxera
gidatzen dituzun jainkoa:
Baina oraingo honetan
ez naiz zoriontsu; hil
nahi dut, Acheron-en
ertzeetan loto lore hezea
irekita ikustearren
Hermes: Sapho-k dioenez, jainkoen kopa ehusten duena.
Acheron: eriotzaren ibaia.
Ohe ondoan zutik
urrezko sandaliak jantzita
Egunsentiak orduantxe
esnatu ninduen
Atabaka itsasontzian ipini genuen
eta inskripzio hau jarri:
Hau Timas txikiaren hautsa
da ezkondugabe Persefonen
logela ilunera eramana izan zena
Eta etxetik urrun, bere
adineko neskatilek ezpata zorroztuberriak
hartu zituzten, norberaren
ile lehunetilk kiskuila hauek,
bera deitoratuz, moztearren
Timas: Saphoren ikasle bat
Persephone: Demeter garau jainkosaren alaba, bis izeneko Eriotz
jaungoikoak eraman zuena, bere emaztegai eta infernuko erregin izan zedin.
Ahantz dezakezu baina
Utz iezadazu zera
esaten: geroan
noizbait gugan
pentsatuko du norbaitek
Eriotza txarkeri bat da;
hala diote
jainkoek; haiek ere
hilko lirateke eriotza
gauza ona balitz.
Zahartzaroa
Gaur gauez hilargia
eta Peiadeak ikusi
ditut jartzen.
Gauerdia honezkero
joan da; badoa
gaztaroa; ohean
nago bakarrik
Esan gogoak ematen dizuna
Urrea Jainkoaren umea da;
ez harrek ezta
sitsek ere dute urrea jaten;
giza-bihotz bat baino
askoz gogorragoa da.
Arratseko artzaina zara
Hesperus, goizeko argiak
barreiatutako edozein gauza
etxerantz duzu gidatzen
Ardiak gidatzen dituzu —ahuntzak
gidatzen— haurrak
amengana gidatzen
Hesperus: arratseko izarra.
Ongi jantzita zegoen neskatila:
Haren oinak
sandalia-lokarri brodatuen
azpian zeuden ezkutaturik.
Asia-ko eskulan trebea
Bere pozoinaz
Jarkiezinezko
eta gazimin
gorputzadarren
laxatzaile horrek, Maitasunak
narrasti baten antzera
lur jo erazten nau
Afroditari eskeinitakoa:
Jainko bat da nire begietara
—zure ondoan esertzeko baimena
duen gizona—
zure ahotsaren marmar gozoa,
nire bihotzaren taupadak
arintzen dituen far erakargarria,
intimoki entzuten dituen
hori. Ustekabean topatzen
bazaitut, ezin naiteke
mintza-mihina zartatuta;
gar sume batek azalpean
zeharkatzen nau; deus ikusi gabe,
neure belarrien burrunba bakarrik
entzuten, goxotasunez urtzen naiz;
dardarak gorputza astintzen dit
eta belar idorra baino zuriagoa
jartzen naiz. Halako unetan
eriotza ez da nigandik urrun egoten
