Patxi Altuna'ri

Olea, I.

 -1-

 Bertso batzuek eskeñi nairik

 nator Altuna tar Patxi,

 asko ez nuan pentsatzen baña

 orra aukera iritxi.

 Nik uste «hache »orri bideak

 zenizkiozula itxi,

 eta bestien esanetara

 al zer, zu ere jetxi?

 -2-

 Egiña dezun liburu baten

 berri eman zidaten bart,

 berrri buruz entzunak ditut

 amaika iritzi apart;

 zorigaiztoko «hache» dala ta

 zergaitik ainbat zalapart.

 zuk ez dakit nik baiña euskerak

 laster egin bear du zart.

 -3-

 «Hache'rik» gabe naiko lan badu

 gaur euskeraz ikasteak,

 zer onura du len zaillak ziran

 lanak zaillago uzteak;

 premirik gabe, ai, guretzako

 geuk dakarzkigun kalteak

 ni bai arritu maixu jaun batek

 gauz oiek ez ikusteak.

 -4-

 Txomiñ Agirrek dion bezela

 euskeraz txukun idazten.

 jakin liteke pasa ezkero

 orduerdi bat ikasten.

 Baitia len garbi zeuden bideak

 orra oraiñ asi nasten,

 ori eginda gure izkuntzak

 zer ote du irabazten?

 -5-

 Esango dezu zuk ez dezula

 gure izkuntza nai galdu,

 baiña «Euskera ire laguna»

 len «hache» gabe zan saldu.

 Eta zuk atzo erakutsia

 gaur nola dezun zapaldu,

 oraiñ idazten jakin nai dunak

 berriz asi bear al du?

 -6-

 «Hache» eskuan dezula zatoz

 gaur, izkuntza babestera,

 joan al zer, lengorik ezer

 nai ez dutenen aldera?

 Oraiñ artean olako gabe

 bizi izan da euskera,

 guk ere noizbait esan dezagun

 bagera edo ez gera!

 -7-

 Euskerak arnas estua dauka,

 danok gaude igerrita,

 au ikusita dakiguna da,

 ez iñun irakurrita;

 baiña zer gabiltz sendagai oiek

 kanpotikan ekarrita

 lore gaixo bat indartu nairik

 zabor artean jarrita?

 -8-

 Batzuek nundik orreztuko ta,

 besteak nundik zailduko.

 era orretan ez degu iñoiz

 euskerarik indartuko;

 zu ere asi al zera orain

 nundik zintzurra lotuko.

 bide ortatik ez dezu, Patxi.

 iltzen dagona piztuko.

 -9-

 «Hache» premizko duala oso

 izkuntzaren batasunak,

 entzunak gera era ortara

 mintzatzen zitzaizkigunak.

 Euskerarentzat ez du kalterik

 orri garbi erantzunak,

 ez dizkiola «hache'k» kenduko

 dituan estutasunak.

 -10-

 Zu ere «hache»-zaleetara

 eroria azkenean,

 zutik egoten lan da ekaitzak

 astintzen gaituanean;

 ez al zekizun zer gertatzen dan

 ezta-baiña bat danean?

 arrazoirikan ez duan ura

 arroena geienean.

 -11-

 Bertsolariak «hache'rik» gabe

 euskera idatzi zuten,

 baiña zertako egongo gera

 berritxu aiei entzuten;

 zuek ez egiñ jaramonikan,

 eskolarik ez baizuten,

 ia jakintsu danon artean

 lenbaailen iltzen dezuten.

 -12-

 Oraingo zure liburu onek

 eman didan eztenkada,

 bertsolariak orra azaldu

 trixte bere biozkada.

 Aita Altuna, egiaz dizut

 nere barruan kezka da,

 euskerarentzat ez ote dan au

 azkenengo mazokada?