Karmen Agirreren bertsoak

Angela Bannier

 I

 Karmen Agirre deitzen naute

 "Florida" antzestokian partitzen dut

 ene bizitza erdia

 desparadisuaren oinharri erritmikoa den antzerkian sartuta

 teloi zenizientoak oroimena zimurtzen duen ikusleen betazaletan sartuta

 Baudelaire, Etxahun............... maniobra baten biktimak

 ene behazunak, entzun iezadazue

 egunaren espektakuloa

 (eguzkia iratzartzen denetik

 arratsaldean mendien sabelean izkutatzen den arte

 ................ oh!! ze polita!! ze emozioa!!)

 ikusitakoan moja kolejioetako zigor-kuadernoetan bezala

 gauero markatzen ditut diario-orrietan

 nahiak

 kaligrafia barroko batez

 ezinengaitik diren nahiak

 marra gorriaren marjenean gelditzen diren nahiak

 amets gatzatuak

 II

 Gaur eguerdian ene ahizpa siamesen bisita eduki dut

 anbizioa eta pairamena

 bolkanaren profezia

 lehenengoa

 taupada beteko kraterra da

 uzta hiltzailea

 besteei ematera behartua

 minak zulatutako ahoa

 bigarrenak

 labazko jantzi gorri-ubela dakar

 geroaren pintura

 ilunabar guztien betazaletan bildutako sekretoa

 biek

 beste aldeko sukarraz

 edergintza mugetan dihardute

 zubiak josteko ezkontz-lanetan

 III

 Zoro gizajoak

 destinoarekin ituna sinatu nahi izateagaitik

 sakel-blockeko inbentarioan apuntatzen zuen egunero lerro bat

 baina jokuen emaitzak paralerroki diktatuak zeuden

 efemerideak

 aszensoreetako botoiak

 telefono-kabinetako fluoreszenteak

 beso metalikoak bailiran eroriz treneko barrerak.................

 ez zegoen pietatezko arrastorik inon

 satanezko kupulak ere

 lore pozointsuak bailiran eskeintzen ziren

 orduan zoroa gaiso ziniko bilakatzean

 boxeolariak besarkatzeari eman zion

 "artikulazioak minduta dauzkan txontxongiloa naiz"

 petalo totelen kateetan

 errepikatzen zuen

 intziri-barre zotinka

 eskaleen erregetasunaren tonu antzekoaz

 IV

 Kipula usaineko magalean

 igarotakoak memoriaz ikasi nahi nituzke

 patioak

 uso eriaren tenperaturaz gibelaldeak errepasatzen

 minez erdibitutako mizpirak

 fereka irabaziak

 preziorik gabeko malkoak

 kaleetako jakintza gordina irakatsi didaten ahoak

 larrosen jario barreiatuak hirugarren mailako bagoietan

 lorepoteetako geranioen ahulezia

 gardantxillokumearena

 edo eskegitzen diren izararenak

 inkontruak atari hezeetan

 memoriaz ikasi nahi nituzke

 V

 "Itzuli" aditza aipatzean

 "autorretatoa kamerinoko ispilua berriro errekorritzen hasten da"

 perpausa diot unhatuki

 poltsa zabaltzen dut eta

 desordena zehatzean zeuden argazki batzuei erreparatzen diet

 bai, argazki batzuetan

 izan nahi dudanaren luzapena naizateke

 desorekan dagoen sokaren bigarren zatia

 nire balizko bahiketari buruz galdetzen diet begiei

 baina hauek laino-mordoak zamatzen dituzte

 aduanei buruz galdetzen diet ezpainei

 baina hauek kopa debekatuetakoak direnaren irrifarrea egiten didate

 behatzak parke-ertzak gogoratzen ditzuten malenkoniaz mugitzen dira

 ihes egite artegatsuan

 jantziak desegokiak zaizkit eta

 zaila zait aurkitzen neurriko zapatarik

 bisita-aretoetako apaindura artean

 non gauzen atzekaldeak desafiorako gonbidagarri diren

 naufragio experimental baten gisara

 VI

 Gaueko dorreak

 kilkirgintzan dabiltza

 kilkirrek orpoetatik igotzen basten zaizkit binaka, zazpinaka edo milaka

 zilborreraino

 non jaiotza eta heriotzari dantza egiten dieten

 zilbor hondoan pilatzen den hautsarekin batera

 segidan, goraxeago eta ezkerraldean

 harresi bat eginez batzarrak antolatzen dituzte

 zimikoak propinatzen dizkiote haragiari

 lehenengo bat, gero beste bat eta pixka bat geroago beste bat

 gatza eta piperminez

 badoaz expedizioan

 lepo-bidea zeharkatu ondoren

 baimenik gabe hitz disekatuen tunelean sartzen dira

 begi-osinetan,

 mesanotxeko lanpara pizten dut

 argia mostazazko ortzemuga zait

 ilargia mantekila kerraren zati bat

 maindireak zimur eta izerditsu mamuak dira

 kilkirrek ene neuronekin lazoak egiten dituzte Gabonetako oparientzat

 VII

 Arrastiriek ihes egin dietelako

 ehiztxakurrak uluka dabiltzanean eliz-atarietan

 ulertzen ditut

 nik ere auhenak egiten bait ditut idaztean

 auhen histeriko bakoitza hizki bat, janis joplin

 itxitako atean

 atzamarka dagoen aberearen gogoaz

 zabaldu zaidan orrian

 idatzita

 VIII

 Lur-planeta arraultza-oskol erraldoia dela pentsa dezakgu

 denbora antzar-otamenetan irensten

 sugearen ziztuen agindupean

 ezagutzerik ez ditugun matazaren hariak garela pentsa dezakegu

 (gizotsoaren damu-lanturuak basoaren danborrean)

 ezinaren kumeak (begiak harean iraulka)

 gero eta absurdoagoak garela (ume zaharrak itaunka)

 gero eta inpertsonalagoak (kablez betetako gelak zerebroetan)

 gero eta hutsagoak (ardo boteila bat) azken finean imentzio ubelak

 Nataniel

 (King-Kong maite zaitugu!)

 IX

 Zink-teilatuetan zehar

 poemen korrekzio-lanetan geniharduen

 goian

 begi urdinaren indiferentzia

 larrosondoak ere

 Bilbaoko patioen paretetan gora antietsipen lanetan

 X

 1a-.

 Errugabeen eskeintza daukat

 gauetako obsesio

 indarrak bildurik negieke

 legeei desafio

 ardi-otsoa bikoteari

 zergaitik ez ba adio

 insekto-txori bilakatzea

 izango erremedio

 2b-.

 Izotzaren kontrako borroka

 hutsala da desioa

 tximeletak kristal ertzeetan

 apurtu ohi du hegoa

 kotoiezko landetan bihotza

 da arantzezko koroa

 kolore beltzak babesten nau

 eta jabaltzen gogoa

 3c-.

 Kunplituzko musuek daukate

 diruaren zaporea

 hasieran lausengari gero

 hiltzailea da kobrea

 jendearen hitz onak biltzeko

 hona hemen gurutzea

 oilo bipildua izan behar

 zurtz eta herbail gainera

 4d-.

 Zopa lohian bustitzen ditugu

 batera ogi muturrak

 mutxurdin petralaren labean

 oratutako apurrak

 gaizki esa alperrak kraskatzen

 dira bailiran intxaurrak

 zapata-zolak lodituz doaz

 eta gezurren hezurrak

 5e-.

 Sagar ustelak garen errua

 egotzi digute erruz

 horregaitik gabiltza kirtendun

 buru hauekin txit garratz

 ideia uniformatuekin

 baina inola ez aratz

 saguzarrenean pupitrea

 elbarri-aulkia, orratx!

 6f-.

 Etxean irakatsi zidaten

 fidelaren garestia

 egia aitor egin beharra

 ez dela gauza eztia

 simaur-pila garela ezanez

 datorkit abots garbia

 baietz, kondenaturik gaudela

 sostengatzera hazia

 XI

 Zeru eta lurraren arteko

 parentesiaren erdigunean

 lorategi

 harrizkoetatik

 ilada infinitoki txikiak

 beltzak

 XII

 Bizitza

 berbaro estupidoa

 mozkortien zita batzuk

 atezainen zirrikitu penetraezina

 eta zergaitik ez posta-bulego zabal-zabala

 batzutan ausentzia totala dirudi

 josteko makinarekin zalantzazko adberbioz adabatzen

 besteetan aditz-eztanda bat argi absolutoagaitik borrokan

 urrearen disdira enbidiagarria agian

 edo eta zilarraren aintzinako traizioa

 auskalo zer den

 bere haiduru egon arren helkizun dagoen

 pizti mimetiko hori

 batzuetan xafla metalikoz eszenak zirt zart egiten

 besteetan bapatean baraja-kartak emeki orrazten