2 poema

Joakin Balentzia

Funtzionariaren txostena

         (Txomini emandako azken omenaldiari  buruzko poema, Che-ren heriotzaren

                                                     hogeigarren urteurrenean).

 Ezin da fitxatu hainbeste jendetza

 —dio funtzionariak—,

 kresala bezala da

 eta arrainak bertan.

 Ezin ditugu neurtu

 hainbeste bihotzeko pilpira.

 Buruko mina sortzen digute

 gogo klandestino horiek

 hemen bilduta,

 malko ilegal horiek

 hemen isurita,

 oihu eta hitz mingotsak,

 garaipen hitzak,

 hemen elkartuta.

 Buruzagi bati azken agurra,

 herri basati honen omenaldia.

 Aintzinako ikurrak ditu

 bandera estrainio horrek,

 lurraren hasiera

 eta kultura zahar baten markak:

 sugea eta aizkora,

 sinbolo ezkutuak,

 jarri dituzte agerian

 jendetzaren aurrean,

 narrastia giderrean kiribilduta;

 eta oraingo garrasiek

 itotzen gaituzte,

 pilpirak, gogoak, malkoak, hitzak

 fitxatu ezinik.

Inori ez dio kondatuko

 Inori ez diot kondatuko, zehazki,

 nire burutik zer pasatu zen

 tenore izugarri hartan,

 baina antzemateren bat

 izan behar duzue

 nolabait ulertzeko

 kontzientziaren zulo horren

 sakontasun itzela;

 lagunak zaretenez gero

 konprenituko didazue, seguraski.

 Nola izan zen munduaren sorrera

 azaltzeko mito asko

 asmatu dira nonbait;

 zientifikoek ere adierazten digute

 berena, modernoa, korapilotsua,

 poetikoa ere, zergatik ez?

 Sinestea da kontua honetan ere,

 gezurra ala egia

 hor dago hipotesia

 eta, dena dela, bizia

 aurrera doa.

 Eta kontzientziaren beraren sorrera

 non datza?

 Hauxe dugu gizatasunaren funtsa,

 gizakia gizaki bihurtzen duen mamia.

 Horri buruz lagun batek

 asmaturiko mito berria

 hezurretaraino sartu zitzaidan

 tenore izugarri hartan

 nire buruan lehertuz.

 Ordu luze batzutan zehar

 bizi izan nituen aintzinako garai haiek

 argiro eta bihotz bihotzez.

 Nolabait sentitzen nintzen

 lehenbiziko gizona, harro eta biluzik,

 lurralde zabal bat menperatzeko gauza.

 Mundua ere konpontzeko era bitxia

 bururatu zitzaidan

 telefonoaren bitartez

 edo zientzia fikziozko pelikularen bat

 prestatuz; txakurra, umea eta hiruok

 pertsonaia nagusiak izaten.

 Hura izan zen ene gorputzak berak

 sorturiko droga aluzinakorra,

 luzaro lo ezinik egonez gero;

 baina, amets ero bihurturik,

 sobera luzatu omen zen

 eta kimikazko fruitua sartu zidaten

 beldurrarekin bide batez.

 Nire garrasi urragarri hura

 aditu zen haitzuloetako gizaki haiengan

 pelikularen protagonista

 sentitzen nintzelarik.

 Hura izan zen komeria

 eta bitartean sufrimendua zabaldu zen

 nire inguruan

 itzultzeko bide malkartsua

 ibili arte.

 Baina orain, kontu guzti haiek

 hausnartzen ditudan aldiro,

 galdera hauek airean diraute

 izartegiko oihartzuna bezala:

 atzerritar gauza izan ote zen

 aintzinako leherkunde hura?

 Eta oraingoa, nongoa ba izan behar?