|
Urola bailaran sortu den aldizkari honetan falta ezin den atala
Bertsolaritzari buruzko bat diagu/dinagu.
Aldi honetan "URKIOLEGI" zeritzaion bertsolariaren bertso sail bat
aukeratu diagu/dinagu; bertsook, aldizkaria irakurtzen duzuen guztiok abestuko
dituzuelakoan eta era berean gure txokoko historiari buruz zerbait gehiago
hornituko zaretelakoan gaudelarik. Bertsoetan zehar ikusiko duanez, 1920go
urtean gertatutako greba bati buruz ari duk/n egilea eta bertsoak sinatu gabe
egon arren frogaturik Urkiolegirenak direla zegok/n.
Bukaera aldera egileak dei bat egiten ziok/n "sindikalista danai", bere
burua ere sindikalistatzat jotzen duelarik, esan beharra zagok/n "Sindikato
Libre" zeritzaion sindikatoaren partaide zela egilea bera ere.
Aurrekoa heure lana duk/n irakurle! Zortziko txikiko bertsoei egoki
dagokion doinu bat aurki eta ea zein eratan moldatzen haizan.
Dabid
1/
Milla bederatzireun
ta ogeigarrenian,
Zeruko Aita, nago
zure biarrian;
gaizki bizi gerade
paraje onian,
bendiziyo bat, arren,
zuzendu gaitian
2/
Maria Santisimak
eiten badu argi,
bertso berri batzuek
nai nituzke jarri,
alabantzak emanaz
kapitalistari;
motibuak zer diran
esango det garbi.
3/
Arrazoietan jarri
gaitian begira:
pabrikarako atiak
zertan itxi dira?
Orrelakorik etzan
justuak balira,
goseak errenditzen
pobriak ai dira.
4/
Ondo bizi nai dute
berak bakarrikan,
ez dute estimatzen
pobrien lanikan;
ez badute pagatzen
bear dan jornalikan,
oien estudiyoak
dira alperrikan.
5/
Kapitalistak nunbait
ondo ziran bizi:
pobriak lana egin,
aiek irabazi,
jan da eran, pasiau
ta ederki jantzi...
obreruak ez al du
.... bat merezi?
6/
Pobriarekin oiek
zer moduz dabiltzen,
kristau maitiak, jarri
zaitezte aditzen:
gosiakin ez dute
iņor errenditzen,
asi zaizku plomozko
konpitak partitzen.
7/
Urrillaren seian zan
—esango det klaro—
asteazken batian
bastante goizaro;
inozentien kontra
ainbeste enpaņo,
atzetikan naio zuten
aurretikan baņo.
8/
Pabrikako sarrera
nai genduan ikusi,
guardiako jaunak
ez ziguten utzi;
atzetikan tiroka
balarekin josi,
iņor ez giņaren ill,
danok gera bizi.
9/
Denbora gutxi baten
ainbeste eritu,
lurrera erorita
ziraden gelditu;
gero mediku jaunak
zituzten kuratu,
esan zuten: ĢAtzetik
dira balak sartu.ģ
10/
Beren langille onak
tiroz ill nayian,
milagro bat Jainkuak
ein du Azkoitiya'n;
kapitalista oiek
joan dan aspaldiyan
amenazoka pobria
zeukaten azpiyan.
11/
Onla amenazoka
jendia aspertu,
Txinako legerikan
guk biar eztegu;
ez gera salbajiak,
kristauak gera gu,
tokatzen dan moduan
lana egingo degu.
12/
Iņoiz etortzen bada
eleziyorikan,
erakusten digute
ejenplo onikan:
nai badezu aurrera
pabrikan lanikan,
ez zaiozu besteri
eman botorikan.
13/
Gazterik badijua
erromeriyara,
neska zarrak ondoren
diyaz bereala
partia ekartzera
nagusiyagana;
urrengo goizean multa
bost duroko bana,
14/
Bestek konpesatzen du
nere pekatua,
egin baņo lenago
daukat barkatua;
asko banu, ez da palta
zeņek kontatua;
ori da besten onik
ezin sufritua.
15/
Oraiņ sindikalistak
atera kontuak,
jornalak agindu ditube
eskatutakuak;
saiatu diralako
gizon nonbratuak,
..... oraindik palta
..... artikuluak.
16/
Artikulu oietan
eman zagun kontu,
itzez agindu baņa
obraz ez mantendu;
oiek egiten dutena:
al dala bengatu...
gizonak zertako du
ainbeste gorrotu?
17/
Obreru biotzekuak,
biegu unitu,
geroko esperantzan
ez iņor gelditu;
premiyako orduan
alkar sokorritu,
Eleiza Santak ala
ordenatzen gaitu.
18/
Donosti'tik etorri da
gizon bat abilla,
amen gerran gabiltzen
izate onaren billa;
gu ondo ipiņitzen
ein du alegiņa,
langille danan partez
berai esker milla.
19/
19/ Sindikalista danai
eiten diet erregu,
txarrak ez du baliyo,
onez biar degu:
errespetoz ibilli
iņola al badegu,
langillien asuntua
zuzenduko degu.
20/
20/ Kantu-lan onek ez du
ainbeste meritu,
despedida emanaz
biar det gelditu;
geiago ere badira
esan nai banitu,
mantxarik ez dubenak
ez prendarik artu.
|
