Ameriketako bizitza,

Txirrita

 1

 Europatikan askok egin du

 Amerikara bixita,

 etxe onian jayouatik

 danak an ezin bizi ta,

 lana egiñaz aberastuak

 dabiltza ondo jantzita,

 gaur ez liteke ezagutuko

 beren amak ikusita.

 2

 Ni ezagutzen nituan zenbait

 Amerikara juantzian,

 gu emen asko gauden bezela

 poltsatik ariñ antzian,

 ta orañ berriz pasiatuaz

 lujo aundiko kotxian;

 gaur gizon batek eztu jakiten

 bestiak nola bizian.

 3

 Andik onera ezin liteke

 diru askorik bialdu,

 bat bera nola gertatuko dan

 segurantzirik bai aldu?

 Ameriketan aberasteko

 ez dira basta bi ordu;

 an ere zerbait izango bada 

 berak sayatu biardu.

 4

 Ameriketan euskaldun asko

 dauzka begiyak argiyak,

 an daude bere aziendakin

 mendi ixkiñan jarriak

 izanagatik eunka beyak

 eta millaka ardiyak;

 urte batetik bestera igual

 galduko zaizka erdiyak.

 5

 Ameriketan asko dabiltza

 nik kalkulatzen dedanez,

 naiko okelak janagatikan

 erari gutxi eranez,

 gure sagardo maitagarriyak

 aparte daude esanez,

 nayago nuk'an banegoke

 naiz diru asko izanez.

 6

 Lagun prestuak aldamenetik

 trankilidade onian,

 okela jan da ura eranez

 ari liteke lanian;

 nere biyotza bonsolatzen da

 au pensatzen dedanian;

 pena guztiyak aztuko dira

 aberasten geranian.

 7

 Mutill zintzuak Ameriketan

 sobra lezake dirua,

 ura daukanak seguratzen du

 mundu ontako zerua;

 andik aurrera nun nai badago

 dibertitzeko modua;

 toki on asko badira baño

 Donostiya da berua.

 8

 Amerikatik baldin baletor

 gizon bat ona ta fiña,

 beren lanaren sakrifiyoz

 diru puska bat egiña,

 parientiak bisitatzera

 ark dakarren atsegiña!

 allegatzian eztu faltako

 ondo zeñek itz egiña.

 9

 Nayagotikan oyek bezela

 ez dau errez irauten,

 denbora askuan bajatu gabe

 mendiyan dira egaten,

 ango langille jendiak ez du

 ardo askorik egaten;

 arren ederrak ez dakit nola

 konserbatutzen zeraten.

 10

 Len esan degun indianua

 allegatu etxera;

 ama gaxuak laister altxa zan

 ari lepotik eltzera,

 esanaz: -Nere seme maitia,

 sano ta onde altzera?

 Kristau biziya nekez bezenik

 nunbaitetik azaltzera.

 11

 -Bai, amatxo, bai, aguantatu dit

 osasuna ta biziyak,

 nerekiñ ara juan ziradenak

 ez daude onla guziyak;

 baditu aski lagun maitiak

 illda lurpian utziyak;

 nerau txit ondo ibilliya naiz

 Jaungoikoari graziyak.

 12

 Gizon prestuba etorri zaigu

 onradua ta lasaya,

 lenago ore etzan izandu

 fameliaren etsaya;

 diru puska bat aurreratu du

 badauka naiko sasoya,

 gure auzoko neska zar batek

 laister artu du usaya.

 13

 Mandaburuko Indianua

 etorri omenden neska,

 atzo nigatik ibilliya da

 soltera nagon galdezka,

 laister emenden pretenditzera,

 ¡ai! au demontrezko festa,

 ¡ai ze trajia egingo nuken

 aren diruba baneuzka!

 14

 Ark berrogeita bat urte dizkin

 nik ogeita emezortzi,

 urrezko erlojuba omenzaukan

 bere kate eta guzi,

 errotratorik ere ez diñat

 juantzan ezkero ikusi,

 baño egingo diyo danaden

 biartzen banau ez utzi.

 16

 Nik emezortzi urte nituen

 ura emendik juantzanian,

 geroztik beti otxe batian

 jardun omenda lanian,

 Buenos Airestik urruti gabe

 Platako aldamenian

 amabi milloi bankuan dauzkan

 euskaldun baten mendian.

 17

 Gure izeba Frantxika Antonik

 onla esandu lenguan,

 Mandaburuko Indianua

 nola topo eginduan

 par irribatek itzuli diyo,

 zerbait bazekan goguan

 buru zuritzen asida baño

 ¡ai zer mutilla dagoan!

 18

 Izeba neri ez dit inportik

 naiz, izan erdi zartua,

 gazte txorua baño obe det

 juiziyuan sartua,

 diru piska bat baldin badauka

 egingo degu-tratua:

 -ia mutillak ekarri lasai

 baziok zeñek artua.-