Arranoa eta belea

Artola, Ramon

 Zure berso ederraz

 oroitzen naiz maiz maiz,

 irakurtzez beñere

 aspertu ezin naiz;

 zuk dakizu egiten

 berso onak errez,

 parerik ez dutenak

 graziya ederrez;

 zu, erregatzen zaitu

 doaiezko intzak,

 zorutik jaizteu dira

 zuregana itzak;,

 guretzat etzan sortu

 onelako dichik,

 dauzkagu graziyaren

 ate denak ichik.

 Zenbaitek esango du,

 -¿Zer da bada ura?

 zer gauza polit zaizka,

 ¿jaiotzen burura?

 itz batzubek apaintzen

 ikasiya dala,

 ¡zer milagroa itzak

 apaintzea ala!...

 lau au egin lezake

 soiz nai edozeñek,

 ez naiz bersolariya,

 eta nik nernek;

 ...............

 -Orduban erozeñek

 balezake egin,

 itz neurtubetan biet

 nik ere itzegin;

 Bañan onetarako

 nerien modelen,

 zuriak artzen ditut,

 Vilinch, esan det len.

 Aurkez nazkitzu zure

 tira ta graziya,

 galaz kanta dezadan

 nere poesiya,

 zeñetan azaldu nai

 ditudan, belea,

 arranoa, ariya

 eta arkumea;

 bada itz bide ontan

 zuzen nadin sartu,

 lenengo arranoa

 biet aotaratu.

 Arrano arrapari

 ega luzedun bat,

 laño potik zeletan

 zeguena anbat,

 illunabar batean

 aiziaren gisan,

 goi goitik mendiyaren

 gañera jachi zan,

 eta arkume batez

 egiñikan jabe,

 zarpazo biyan laja

 zuben korde gabe.

 Beleak ikusirik

 zer lan egin zuben,

 pensamentuban egon

 gabe, esan zuben.

 -Zer! nik ere beste bat

 ill nezake ala,

 ez da gaitza egiten

 lan arren iguala.

 -Au esan da jachi zan

 ari batengana,

 bañan nola zekarren

 oparua lana,

 gelditu zan bi zarpak

 trabaturik oso,

 choriya bizkan nola

 giza artan preso.

 Ariyaren jabea

 ontaz oroiturik,

 eta beste lau artzai

 gazteri deiturik,

 bostak joan ziran bele

 itzatziya gana,

 eta lendabiziko

 kolpaturik dana,

 ego biyak moztuta

 oso parragarri,

 laja zuten bestien

 ezkarmentagarri.

 Burla, mezpreziyoak

 ditu mereziyak

 chiki aunditzat pasa

 nai duben guziyak;

 arranoa izanik

 indarsu azkarra,

 au iduriskatzen zan

 asi bele zarra;

 eta ¿zer zan atera

 zubena beretzat?-

 burla; eta leziyo

 eder bat guretzat.

 Berso egille mochak

 obea genduke

 ejenplo au gordeko

 baldin bagenduke,

 esanaz,desengañuz

 beterik nola nik,

 Vilinch, ez du egiten

 beztek zure lanik;

 ala zaude poesi

 galaiaren jabe,

 zu zera arranoa

 disputarik gabe;

 zuretzat izan bitez

 lorerik onenak,

 erramuz egindako

 koroi eder denak,

 eta ni aizkenengo

 berso egillea,

 ez nadiyela izan

 kontuko belea.