Europa-ko gerrari
Zabaleta, Juan eta Pedro
1
Milla bederatzi egun urte
gañera amazazpiyan,
bertso berriyak jartzera guaz
txit sentimentu aundiyan,
ikusten danez alkarrengana
gaude gorroto biziyan,
gerrak utzita pakian guazen
Jaungoikuaren graziyan,
¡ai! ori ni logra albanizake
orain Europa guziyan.
2
Gure Europa maitagarriya
dago odolez bustita;
pena samiñak zabaldurikan
munduan parte guziya,
nori etzayo biyotza lertzen
tamañ'ontan ikusita,
gauz onik ez datorkigula ortik
egon gindezke etsita,
bata bestiai barka zayogun
gorroto danak utzita.
3
Etsai gaistuak parte artuta
dabiltzalako mediyo,
Europa triste ontan isurtzen
da zenbat odol irriyo,
zenbat persona gera munduan
beste ainbeste opiniyo
saltsan sartzia obe degula
askori aditzen zayo,
len sobra gerra daukagu bertan
or sortu gabe soziyo.
4
Gerr'ori dala mediyo dago
gauza guziya garesti,
len erdi'purdi bizi giñanak
gaur nola zenbat fameli,
aur txiki asko baldin baditu
ayek mantendu ta jantzi,
nola egiñ ezin pensaturikan
jarriya gau ta egun beti,
pobre gaxuak azkenerako
probatutzendu ederki.
5
Baldiñ gerr'orrek oraiñ bezela
luzaro segitzen badu,
pasa diranak deus ez dirala
amaikak esan biar du,
lenago, amar baliyo zuen
gauz oraiñ ogei kendu,
tamaña onetan gu bezelako
pobria nola mantendu?
Alare ontan geradenian
egon gindezke kontentu.
6
Garai bateko aitona zarrak
bizirik baldin baleude,
Europa dana onla ikusita
zer esango ote luteke,
ikusirikan bata bestia
iltzen orrenbeste jende
Jainkuak daki onezkergero
zenbat eriyotza triste,
pensatzen jarri eskero penaz
biyotza urtu leiteke.
7
Zori gaistoko gerra europe'au
lenbizi pistu zuana,
onezkergero damutu zayo
etzuala egiñ gauz'ona,
amaren seme ederrik bada
kulparik gabe illdana
oyen animaz erregutuaz
guazen zeruko Aitana,
eskatutzera arren jartzeko
pakian Europa dana.
8
Mundu guziya arriturikan
dago begira jarriya,
ikusirikan odol isurtzen
aundi ta negargarriya,
zenbat guraso triste ta semek
utzidu bere biziya,
pozgarriya etzan izangoayen
azken orduko antziya;
gerrak gauz onik ez dakar eta,
artu dezagun etsiya.
9
Iru urte ta lau illabete
pasiak gerr'ori asirik,
makiñatxobat ill da gaur egon
biarzutenak bizirik,
Santa Sekulan ezta izandu
onlako odol ixurtzerik;
penaren penan indarrarekin
biyotza erdibiturik;
pakian billa guazen guziyak
gerra aldebata utzirik.
10
Jainkuak daki onezkergero
kulpa gabe zenbat milla,
gerra orretan aita seme
ote da trintxeran illa,
zeruko Aitan kastigua d'au
sinistuta egon gadilla,
barkaziyua eska zayogun
jarririk biyotz umilla,
odol isurtze izugarriyan
lenbalen buka dedilla.
11
Guraso zarrak negarrez daude
len zeudenak txit alayak,
odolez busti diradelakoz
mendi, zelai ta ibayak,
oik poztutzera saya gaitezen
arrebak eta anayak,
erregututzen pasatzen ditut
aste egun eta jayak,
arren pakia egin dezala
zeru ta lurren Artzayak.
12
Gora Europa maitagarriya,
gora europatar guziyak,
pakian arren jarri gaitzala
Jangoikuaren graziyak,
gerra edo guda dakar mundua
elkar eziñ ikusiyak,
alperrik dira emengo auzi
tratu ta irabaziyak,
bertan utzita juan biarrak,
geradelako guziyak.
13
Egunen batez Josafa'teko
zelayan Juez justuak,
onak beretzat artuko ditu
Luziferrentzat gaistuak,
erruki zaizkit gerr'ortan kulpa
gabe illtzen dira gaxuak,
oitaz erregu arren Jesus'i
zabaldurikan besuak,
oroipengarri para dituzte
Juan eta Pello'k bertsuak.