Ijituarenak
Txirrita
1
Esplikatzera nua kontuak
ijito jende oyenak
nola diraden gure artian
gertatu izan diranak
alperrak edo moskorrak dira,
erdi lapurrak geyenak,
okasiyua ta eskandalua
faltatutzen etzayenak.
2
Beren asto ta zakur eta ume
emen dabiltza jai ta aste,
Mikeletiak iñoiz aurrian
atera izandu dituzte,
berak baño len ostera etorri
ta persegitzen gaituzte;
beste olako naziroyik bat
iñondanik eztet uste.
3
Beren asto ta zakur eta ume
dabiltza juan etorriyan,
emakumiak lasto petresto
kasikan larru gorriyan;
gizoñak berriz mosketa aitzaki
beren aizturrak gerriyan
siñalienbat utziko dute
sartzen badira erriyan.
4
Emakumiak aurrak artuta
eskera dijoazenian
etxeko andre limosnatxo bat
Jainkuaren izenian,
ofrezimentu luzia baño
errezo motza azkenian;
gauza guziyak gero berentzat
iñor bistan eztanian.
5
Kojitutuka aberiakin
nola naiduten jokatu
emen ostuta auntz eraman,
an saldu edo trukatu,
anguak berriz onuntz ekarri,
jabiak ezin topatu,
kontu garbiya nai duenak ez
ijituakin tratatu.
6
Ijituetan gutxi izaten
dirade berriz antzuak,
naturalezaz kasta gogorrak
ta gañera umetsuak,
bizkarrian bat, tripan bestia,
aldamenetan batzuak,
sall galantakin ikusten dira
dabiltzala geyentsuak.
7
Usandutako okelak jaten
dira pare gabekuak,
anima-salbo, zakur gosiak
diraden bezelakuak,
naiz izan usteldu ta lurpian
luzaro egondakuak
istimatutzat daramazkite
oriyek orrelakuak.
8
Sasiyetako oyalak eta
ollokojitzen atsuak
ta kalietan poltsak miatzen
dabiltza mutill gaistuak,
gizonak berriz mendiyetatik
biorrak eta astuak
gauza gozorik senti badute
azkar erantxi eskuak.
9
Asolbiziyo biarrik ere
ezta izaten oyekiñ
fakultadia "Aita Santuak"
ainbat badute berekin,
naiz aide izan eskontzen dira
alkar naidutenarekin,
orretako gazterik pronto
naiz dotriñarik ez jakiñ
10
Kontratuako ere eztute
eskribibaren biarrik
kastuban zertan ibilli biardu
txorakeriyan alperrik
naiz aide igual eskontzen dira
igual oriyek bakarrik
bodetarako ardua bada
ezta besteren biarrik.
11
Neska mutillak tokatzen bada
berentzat elkar artzia,
zelebre diran kontuak ortan
ere badarabiltzia
buruaz gora botako dute
autzi dedilla eltzia,
zenbat puska egiñ ainbeste urteko
egituen ezkontzia.
12
Etxe karrera ola telleri
legorrak dauden tokira
jeneralian gauetako
erretiatutzen dira;
atenziyuan egon izan naiz
nola dabiltzan begira,
eztute onik asarretuta
purrukatzen ez badira.