Jose Artetxe'ri

Albizu, Gillermo

 -1-

 Lengo asteko «Zeruko Argia»

 ikusi, ta, al zan azkarren,

 izen-buruta begiratu nun

 ia zer ote zetorren.

 «Gure Utsak» zeukan uraxe

 irakurriaz lenbait'len,

 kristau zintzo ta liburu-egille

 goienekoa izanarren,

 Artetxe idazle maixu aundian

 garrazkeri bat zekarren.

 -2-

 Gizona bero jarri zan nunbait

 oso asarrez beteta,

 onera zaitez, eta etzazu

 oinbeste beztu kopeta.

 Zenbat sendiko puska aldatu

 zaizkitzu Ameriketa?

 beren lanera; ibili gabe

 batzuk ainbat berriketa,

 barkatu, baña gogortxoa da

 egin dezun idazketa.

 -3-

 Robert Kennedy'n berri itunak

 ni goibel utzi ninduan,

 baita zuk ere, Artetxe maite,

 kolpea artuko zenduan.

 Uste gabeko estrapozoak

 noiz nai dauzkagu munduan;

 adiskiderik aundiña uste-ta

 etsaia askotan onduan,

 gu euskaldunok joko irrikiz

 Jaunak oretu ginduan.

 -4-

 Ez det pentsatzen bertso sorta onek

 naigabetuko zaitunik,

 mintzeagatik ezpaidizut gaur

 ipiñiko itz astunik

 Pake-zale naiz eta asarrea

 ez nuke naiko piztu nik,

 baña bai azkar apustu egin

 munduko gizon prestunik,

 oraindik iñor eztala izan

 ezer akatsik eztunik.

 -5-

 Aitortuko det iñoren miñak

 asko kupitzen nautela,

 eta zer esanik ez Kennedy

 ikusteaz ill zutela.

 Geigo entzunik, guretarrak an,

 gogozkoa etzutela;

 bai eta ere beste gauz batez

 poz aundia artu detela,

 jakiteakin apustu-zale

 purrukatuak daudela.

 -6-

 Jainkoak daki noiztik datorren

 norgeiagokaren leia,

 Adan da Eba'ren semetan batek

 argatik ill zun anaia.

 Euskaldun biotz garbitan ezta

 sortu oi olako naia;

 iñorentzako inbiri gabe,

 norbera dunakin saia,

 daukan guzia ematean bat

 gelditzen baita lasaia.

 -7-

 Gurasotatik badatorkio

 arrazan odol garbia,

 jaio orduko nabari zaio

 ibili jostalaria.

 Ori txiki dan arte, ta gero,

 eltzean aundi garaia,

 beregan nagusitzen ezpada

 geiegi arrokeria,

 euskaldun kasta beti izan da

 pakezko burrukaria.

 -8-

 Utsik txikiñik eztu neretzat

 euskal jolasen goguak,

 zenbat da geio dakiten oiek

 baitituzte maiteguak.

 Kolkuan daude Amerikako

 Ipar, Erdi, ta Eguak,

 eta ezpañetan gure izkuntza

 an, Gobernuko buruak,

 muñ egitera jungo nintzake

 baldin banitu eguak.

 -9-

 Artetxe, nere esan guziei

 zuk errez antza emango,

 buru-austen zu jarritzekotan

 itzik ez nuen esango.

 Guzia ondo artzen degunik

 ez gera iñor izango,

 ordea euskaldun dana euskaldun,

 bai ango ta bai emengo,

 lur ontan danok anaiak baña

 odolekoak lenengo.