Churruka Trafalgar-en. Cantochoa

Iraola, Victoriano

 Zorigaiztozko egun batean

 Kadiztik ziran atera

 Ontzi sendoak geldi geldiro

 itsaz urdiñ zabalera;

 aize terralak bela zuriak

 bultzaka ipar aldera,

 ¡ala joan ziran beldur gabeak

 ¡ala etzaien bidera.

 Odol gabeko zeru urdiña,

 inguru alai garbiak,

 zarri ziraden itsaz altuan

 arrez ontzi gidariak:

 koraje aundiz alkar galtzera

 amorratuak guziak,

 itsazpe artan ondatutzeko

 gudari eta ontziak.

 Zeruba eta itsaz zabala

 eztali ziraden ketan,

 ¿Zer gertatutzen ¡Jesus laztana!

 ¿zor zan urruti aietan?...

 Sutunpak gogor danbetakoka,

 ontzi aundi bat garretan,

 beztea berriz karraskotsaka

 urperatutzen puzketan.

 Aize chiztuak, chimizt dardarak,

 soñu aundiko turmoiak,

 asarretuta oso bezturik

 egin naiyian ler goiak;

 milla puzketan erori arren

 zeru azpitik odoiak,

 zorrotz gudatzen ziran alare

 gure ureko legoiak.

 Kupida bage urratu bear

 ulatu eta aiziak,

 gureak eta gurekin ziran

 prantzez lagunen ontziak:

 palo puzketan bela zatiak,

 kaskoak zuloz joziak...

 orla zebiltzan etsaiak ere

 ¡orla ingeles guziak.

 Etsaien buru Nelsou zutela

 beldurgarrizko sarrera,

 egiñik joan zan indar askoren

 arrokeriaz aurrera;

 baña ontzi bat ¡Churruka buru!

 irten da bere bidera,

 etsai arroa estu jira zan

 lengo bidean ostera.

 Sutori baten modu berean

 ikusten ziraden sarri,

 ontzi guziak elkar puzkatzen

 zeren gogor ziran ari;

 sutunpak sutzen lertu bearrez

 balak tiriaz, alkarri,

 denak naizuten erriko onra

 ¡denak chit altuan jarri.

 ¡O! zer korajez gudatzen ziran

 ¡zer zorrotz eta gogotik,

 erasoaz ta eskudatuaz

 indartsua biotz guzitik;

 sua ta kea zurrunbilluan

 goratu arren uretik,

 etsaien billa itsaz barrena

 salta naizuten ontzitik.

 Gero... ¡ah! gero ezkutatuak

 ke lodi baten azpian,

 ziruritola purrukatu ta

 ¡ah! ondatuak urpian;

 baña berriro odol azpitik

 azaldu eta batian,

 ¡zer erazoak! ¡zer burruketak!

 erortzen ziran artian.

 Sei ontzi etsai lodien kontra

 indartsu gudatutzen zan

 bakarra San Juan Nepomuceno

 ¡laja zuena zer esan!

 baña geiago izan da ere

 ¿nola gudatuko etzan

 ontzi artake legoi pizkorren

 gidari Churruka bazan?

 Ezkerrerontztik alde eskuira

 laister jira ta atzian,

 denak Churruka, giroa azkar au

 ¡denak zatitu naiyian!

 ¡zauritu zuten! ¡baña sarturik

 barrika iriñ batian

 -zion- au ez da eser ta segi

 sutzen mentzutu artian.

 ¿Zertan gudatzen ziran aiñ estu?

 ¿zertan alako larria,

 denak batean ala sutzeko

 ontzi bakar gudaria?

 indar aundiak batera bildu

 irabasteko gloria...

 ¡zer gudariak!! ezin mentzutu

 ¡¡Seiak! Churruken ontzia.

 ¡Ordu azkoan ikusirikan

 eziñ gaindurik atera;

 sutunpen abo guziak jarri

 zizkaten leku batera;

 ¡Ill zan Churruka!... ontzia berriz

 zuloz josia urpera...,

 orduan jachi zuen altuan

 arro egon zan bandera.

 Jibraltar-era eraman zuen

 ontzi guzia puzketan,

 berritu eta irukitzeko

 onroso ango uretan;

 gero kamaran, ate baruan

 eta urrezko letretan

 jarri zioten Churruka, zeren

 auzarkia zan gudetan.

 Miragarrizko errespetoan

 euskaldun uren izena,

 geroztik beti onratua zan

 ala meresi zuena;

 ontzi-kamara ikustatzera

 sartu nai bazan, aurrena,

 burutzik jarri asitzen zuen

 gero sartzeko barrena.

 Churruka umant aren izena

 indartsu leku denetan,

 famaren otzak zabaldu ziran

 presaka urrutietan;

 kontatu ere izkribatzalle

 denak beren kondairetan,

 Españiako glori aundi bat

 zala itsaz gizonetan.