Baserriko zoriona
Echegaray, Karmelo
Nere jauregiya da baserrichoa,
Mendi-tartean umill gordetakoa:
¡Choko gozoa!
Zu zerade neretzat ederragoa,
Maiteagoa,
Ez errege-eche galaz betetakoa.
Jayo nintzan ¡bai! zure tellatupean,
Aitonak jayo ziran toki berean:
Aur nintzanean,
Atariko gaztaña zarren artean,
Zelai-gañean,
Jostatzen nintzan pozez, atsegiñean.
¡Nere baserri maite maitagarriya!
Zugan daukat bizitza chit naigarriya;
Mundu guztiya
Ez da neretzat ¡ez! zu beziri alaiya
Miresgarriya,
Nere aitonen aiton zarren kabiya.
Zure sukalde-choko kez estaliyan,
¡Zenbat pozizan dedan nere biziyan!
Iñoiz agiyan,
¿Norbait ainbeste poztu da jauregiyan,
Galen azpiyan,
Nola ni nere choko maitagarriyan?
Asko bizi dirade diru-tartean,
Ez dakitela zer poz dagon pakean:
Oien echean,
¿Nola bizi jendea zorionean?
Pake gabean
Bizi dana, bizi da modu tristean.
¿Zertako nai det beraz oyen urrea,
Baldin askotan bada beren kaltea
T' atsekabea?
Da milla eta milla bider obea
Nere nekea,
Bada berarekin det dedan pakea.
¡Pakea!... Zeruetan zera sortua,
Lagatzeko biyotza guri poztua.
¿Zer da dirua
Pakerikan ez bada? ¿Zer dirutsua?
¡Pake sautua!
Zaukazkit baserriyan ezkutatua.
Emen badet artoa, badet gariya,
Badet gaztañadiya, naiz sagastiya,
Badet saroiya:
Jaunak biraldurikan euri ugariya,
Gozagarriya,
Mardulik arkitzen da guzti-guztiya.
Erreka bat, ez urrun baserritikan,
Igarotzen da lurrak urezturikan,
Indarturikan:
Inchaur-arbol galantak ark bustirikan
Sustraiyetikan,
Inchaurra ematen dute chit gogotikan.
¿Non dira emen ditudan musik eztiyak?
¿Non emen bezelako choragarriyak?
Chori chikiyak
Egiñik arboletan beren kabiyak,
Ikusgarriyak,
Kantuz pozten dituzte bazter guztiyak.
¡Zeñ ederra dan emen udaberriya!
Dena dago inguruan lorez jantziya,
Dizdizariya:
Belarra mardulikan intzez bustiya,
Eta mendiya,
Bildotsez estalirik, churi-churiya.
Udan eldurik dauzkat gari-soroak,
Eta gora ta gora datoz artoak,
Egun beroak
Eta gabaz erortzen dan intz gozoak,
Pozgarrizkoak,
Emanik indar aundi eta sendoak.
Udazkenean berriz, udazkenean,
Alorta denak sartzen ditut echean,
Tellatupean:
Ugaritasun ura begiratzean
Nere aldean,
Ez det nik tristurarik negu beltzean.
Zenbat eta lurretik urrutiyago,
Ainbat urbildurikan Zerura nago:
¿Nonbait badago
Mendiyan dagon baño miñ guchiyago,
Pake geyago?
¿Iñon bizi liteke doatsuago?
Eguzkiya goizean azaldutzean,
T' atsegiña munduaz jabetutzean,
Eche aurrean
Chorichoen kantuak aditutzean
Arbol-artean,
Poz gozatsua sartzen zait biyotzean.
Irtetzen naiz echetik zoraturikan,
Ainbat miraritasun ikusirikan:
Goraturikan
Anima Jaunaganonz, arriturikan,
Gogaldurikan,
Otoitz-egiten det chit biyotzetikan.
Iristen naiz sorora: nere lanean
Ziñez ari naizala, begiratzean
T' eche maitean
Kea gora doala ikusitzean,
¡An! barrenean
Diot, pozaren pozez ler-bearrean:
¡Nere echetik irtetzen zeraden kea!
Itzegiten didazu izkuntz maitea,
Pozemallea:
Zuk esaten didazu, kecho nerea,
Nere emaztea
Dagola neri ongi-nayez betea.
Eguzkiya sartzen da: ezkill-soñuak
Esnatzen ditu oyarzun mendipekuak:
Agur santuak
Egiñik Mariyari, gure pausuak
Eta goguak
Echeronz-badijoaz arras poztuak.
¡O zer zoriona dan lan egitea,
Jaunaren aginteak obeditzea!
¡Zer mesedea,
Bakoitza bere izanaz kontentatzea!
Pozez betea
Bizi naiz, nagolako goinai gabea.
Bedeinkatua zera, bedeinkatua,
Baserriko bizitza mezprezatua:
Biyotz mintsua
Zugan gelditutzen da chit sendatua:
Zoriontsua
Baserri baten bizi dan paketsua.